logo IPNInstytut Pamięci Narodowej

Jan Piwnik „Ponury”

Biograficzna wystawa elementarna przygotowana przez Referat Edukacji Narodowej IPN w Kielcach. Prezentuje postać płk Jana Piwnika „Ponurego”,  jednego z najsłynniejszych cichociemnych, żołnierza ZWZ-AK, niezwyciężonego dowódcy oddziałów partyzanckich na Kielecczyźnie i nieugiętego bohatera Nowogródczyzny.

Jan Piwnik urodził się 31 sierpnia 1912 r. w Janowicach k. Ostrowca Świętokrzyskiego, całe swoje życie, zarówno w czasie pokoju jak i wojny, podporządkował służbie Ojczyźnie. W latach 1935–1939 służył w Policji Państwowej, gdzie uzyskał stopień aspiranta. W wojnie obronnej 1939 r. dowodził kompanią Grupy Rezerwy Policyjnej, z którą przedostał się na Węgry i został internowany. W marcu 1940 r. uciekł z internowania i dotarł do Francji, skąd ewakuowano go na Wyspy Brytyjskie. Został tam wszechstronnie przeszkolony, a później zrzucony do okupowanej Polski jako cichociemny. Od czerwca 1942 r. dowodził II Odcinkiem wydzielonej organizacji dywersyjnej ZWZ-AK „Wachlarz”. Rok później objął funkcję szefa Kedywu w Okręgu Radomsko-Kieleckim AK. W tym czasie organizował również oddziały partyzanckie, które przyjęły nazwę Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury”. Na początku 1944 r. „Ponury” został odwołany z funkcji, a następnie przydzielony do Okręgu Nowogródzkiego AK. Dowodził VII batalionem 77. Pułku Piechoty AK, który przeprowadził kilkanaście akcji wymierzonych w Niemców. Poległ 16 czerwca 1944 r., podczas zdobywania strażnicy granicznej, w Bohdanach pod Jewłaszami.

Autorzy: dr Marek Jedynak, Edyta Krężołek

Recenzja: Łukasz Płatek

Korekta: Ilona Religa-Gola

Koncepcja graficzna serii: Paulina Żak

Skład: Janusz Furmańczyk

W wystawie wykorzystano zdjęcia autorstwa: Marka Jedynaka, Feliksa Konderki „Jerzego” ©Mariusz Baran-Barański, Tadeusza Rylskiego „Ostoi”, Władysława Zaydlera-Żarskiego oraz ze zbiorów Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Kwatery mjr. „Ponurego” w Janowicach, Narodowego Archiwum Cyfrowego, rodziny Jana Piwnika, Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury”–„Nurt” Zakładu Narodowego im. Ossolińskich

Panele wystawy

Opcje strony