Nawigacja

Archiwalia – Kielce

Co ciekawego w archiwum – Materiały związane z wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce (1981–1983)

W związku z 41. rocznicą wprowadzenia stanu wojennego prezentujemy materiały archiwalne dotyczące wydarzeń tamtego okresu, przechowywane w zasobie archiwalnym kieleckiej Delegatury IPN. Przekazali je do naszego archiwum prywatni darczyńcy w ramach projektu Archiwum Pełne Pamięci [www.archiwumpamieci.pl].

Wśród wyselekcjonowanych materiałów znajdują się m.in.:

  • Znaczki poczty podziemnej;
  • Obrazki z tzw. „Stanu Wojennego”, Warszawa 1982;
  • Zagadnienia i Materiał. Czasopismo Wydziału Ideologicznego KC PZPR przeznaczone dla aktywu partyjnego, Nr 34 (10-12-1981 r. – 06-01-1982 r.) – wybrane artykuły;
  • Miniatura ołtarza z napisem Kopalnia Wujek. Ołtarz wykonany jest z bryły węgla na której umieszczono napis Kopalnia Wujek, osadzonej na mosiężnej platformie. Na bryle umieszczono mosiężny krzyż i dwa mosiężne lichtarze.;
  • Powielacz „CYKLOS” typ MXIIE, nr 68341-4/76 Urządzenie (z napędem ręcznym lub elektrycznym) do otrzymywania odbitek (powielania) oryginałów (tekstów, rysunków kreskowych itp.) na papierze przy użyciu matrycy jako nośnika powielanego obrazu. W okresie, kiedy w Polsce działała cenzura, a zwłaszcza w czasie stanu wojennego, powielacze były powszechnie używanym sprzętem drukarskim przez struktury m.in. „Solidarności”;
  • Modlitewnik – należał do Longina Sitarza Przewodniczącego Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność" przy ZZPO „Wólczanka” Zakład w Opatowie z okresu pobytu w ośrodku odosobnienia dla internowanych Rzeszów – Załęże, grudzień 1981 – kwiecień 1982 r., Dodatkowo zawiera podobiznę Papieża Jana Pawła II oraz odręczne wpisy
  • „Stan wojenny jest stanem antywojennym …” Wojciech Jaruzelski – wybrane grafiki

W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. władzę w Polsce przejęła junta wojskowa pod przywództwem gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Celem reżimu komunistycznego było zniszczenie wielomilionowego ruchu „Solidarności”. Wojskowy zamach stanu kosztował życie co najmniej kilkudziesięciu Polaków.

Na potrzeby stanu wojennego sporządzono projekty różnych aktów prawnych, wydrukowano w Związku Sowieckim 100 tys. egzemplarzy obwieszczenia o wprowadzeniu stanu wojennego, ustalono listy komisarzy wojskowych mających przejąć kontrolę nad administracją państwową i większymi zakładami pracy, a także wybrano instytucje i przedsiębiorstwa, które miały zostać zmilitaryzowane.

Od połowy października z obszarem przyszłych działań zapoznawało się ponad tysiąc Wojskowych Terenowych Grup Operacyjnych. Intensywne ćwiczenia w walkach z tłumem przechodziły oddziały ZOMO. W więzieniach przygotowano miejsca dla blisko 5 tys. działaczy „Solidarności” i opozycji, którzy mieli zostać internowani na podstawie list sporządzanych od początku 1981 r. 

Elementem przygotowań do stanu wojennego były również zmiany na szczytach reżimu PRL. 18 października 1981 r. na nowego I sekretarza KC PZPR wybrano gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Tym samym skupił on w swoich rękach kontrolę nad rządem, partią i wojskiem.

do góry